Những tích cực đáng ghi nhận

Đặc thù của Mạng kiểm định phía Bắc phần lớn các thành viên là các Trung tâm kiểm định (hoặc Viện) - đơn vị sự nghiệp của các Sở Xây dựng và một số công ty kiểm định, đơn vị cung cấp thiết bị công nghệ cho công tác thí nghiệm, kiểm định đã nhiều năm gắn bó với các Trung tâm kiểm định. Theo báo cáo từ Ban điều hành Mạng kiểm định phía Bắc, thì trong 6 tháng đầu năm hoạt động của các tổ chức thí nghiệm và kiểm định thuộc Mạng đã tạo hiệu quả đối với công tác quản lý Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng. Các hoạt động của Mạng tập trung vào các nhiệm vụ kiểm định chất lượng, khối lượng của công trình xây dựng phục vụ công tác nghiệm thu, công tác thanh lý hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng công trình, công tác cải tạo nâng cấp công trình; kiểm tra an toàn chịu lực và chứng nhận sự phù hợp chất lượng công trình xây dựng; giám định về xây dựng theo yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước. Thí nghiệm, kiểm định, đánh giá chất lượng vật liệu, cấu kiện xây dựng tại nơi sản xuất, nơi kinh doanh và tại công trình…

ThS Nguyễn Hồng Phiên - Giám đốc Trung tâm kiểm định xây dựng Nghệ An (Ban điều hành Mạng phía Bắc) cho biết: Hoạt động giao lưu giữa các tổ chức kiểm định đã trở thành nề nếp thường xuyên. Thông qua đó, các tổ chức kiểm định đã trao đổi với nhau kinh nghiệm nghề nghiệp, phương thức tiếp cận thị trường việc làm và phương pháp hạch toán chi phí tư vấn vừa phù hợp các quy định của Nhà nước về quản lý Tài chính nhưng có thể chấp nhận được trong môi trường cạnh tranh của nền kinh tế thị trường. Sự trưởng thành và những đóng góp của Tổ chức kiểm định chất lượng xây dựng đã góp phần vào việc phòng ngừa chống lãng phí, thất thoát trong đầu tư xây dựng, đặc biệt từ nguồn vốn Ngân sách và nâng cao chất lượng, thẩm mỹ và tuổi thọ công trình xây dựng…

Thiếu các thiết bị thí nghiệm, kiểm định

Bên cạnh những mặt tích cực, thì cần phải thẳng thắn thừa nhận, chất lượng hoạt động của Mạng kiểm định phía Bắc còn nhiều hạn chế và bất cập. Theo báo cáo từ Ban điều hành Mạng phía Bắc thì các hoạt động của Mạng chưa thực sự phong phú và đa dạng và chưa trở thành kênh thông tin đắc lực cho công tác quản lý chất lượng công trình tại địa phương…

Hiện nay cả nước đã có trên 1.100 phòng thí nghiệm LAS-XD do Bộ Xây dựng công nhận đặc biệt ở các tỉnh, thành lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Nghệ An.... Hoạt động của các phòng thí nghiệm LAS-XD đã giúp các Chủ đầu tư có cơ sở đánh giá chất lượng vật liệu đầu vào công trình. Bên cạnh các phòng thực hiện nghiêm túc, đảm bảo quy phạm xây dựng, tiêu chuẩn thí nghiệm thì còn có một số phòng trình độ chuyên môn chưa đảm bảo, thiết bị không kiểm định định kỳ theo quy định, thực hiện thí nghiệm chưa thật nghiêm túc.

Cơ sở vật chất trang thiết bị thí nghiệm kiểm định phụ thuộc rất nhiều vào khả năng vận động của các Trung tâm ở từng địa phương. Nhưng bên cạnh một số Trung tâm có trụ sở riêng được đầu tư thiết bị tương đối đầy đủ, thì cũng có Trung tâm chưa có trụ sở làm việc, trang thiết bị ít được đầu tư. Các thiết bị nhập từ nhiều nguồn khác nhau thiếu sự trợ giúp sau bán hàng của nhà cung cấp, trang thiết bị hiện đại phần lớn đang còn rất ít. Đây là một vấn đề gây ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng thiết bị thí nghiệm và các kết quả thí nghiệm, kiểm định hiện trường.

Trong khi đó, kiểm định chất lượng là lĩnh vực yêu cầu các Trung tâm phải có nhiều chuyên gia giỏi về chuyên môn tinh thông về nghiệp vụ và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn về hoạt động xây dựng, vì vậy, đòi hỏi phải có các hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên. Song việc đào tạo hiện nay chủ yếu phục vụ công tác thí nghiệm là chính, chưa có giáo trình và phương pháp đào tạo chuyên gia đánh giá chất lượng toàn diện.

Đề xuất các giải pháp

Những thực trạng này đang khiến hoạt động của Mạng kiểm định phía Bắc gặp phải khó khăn khi hoạt động. Do đó, trong phương hướng 6 tháng cuối năm, Mạng kiểm định phía Bắc tập trung vào một số nhiệm vụ, trong đó, có tăng cường năng lực cho các thành viên Mạng bằng cách phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương và địa phương, phát huy nội lực của các thành viên Mạng để đầu tư tập trung và có chiều sâu nhằm nâng cao năng lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác kiểm định, thí nghiệm xây dựng; Phối hợp với Ban chỉ đạo đề án 1511 của Bộ Xây dựng theo Quyết định số 1511/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường năng lực kiểm định xây dựng” có các giải pháp cụ thể về kinh phí hỗ trợ các tổ chức kiểm định thực hiện dự án đầu tư.

Đối với công tác kiểm định, để Nghị định 15/2013/NĐ-CP thực sự có hiệu quả nhằm nâng cao trách nhiệm của nhà nước trong khâu kiểm soát chất lượng khảo sát thiết kế, nghiệm thu công trình, bảo trì cải tạo nâng cấp công trình đặc biệt đối với công trình sử dụng vốn ngân sách, Ban điều hành Mạng kiến Nghị Bộ Xây dựng một số nội dung như: Hướng dẫn các bộ, ngành Trung ương, các địa phương giao cho các đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện Thẩm tra thiết kế và Tổng dự toán công trình xây dựng. Trong công tác nghiệm thu, để đánh giá được chất lượng thực sự của công trình, cần có sự phối hợp của các đơn vị sự nghiệp trực thuộc cơ quan quản lý Nhà nước tham gia để đánh giá. Trước khi bảo trì, cải tạo nâng cấp công trình thuộc sở hữu Nhà nước, nên giao cho các đơn vị kiểm định công lập kiểm định đánh giá để đảm bảo an toàn sử dụng và tránh thất thoát…

Được tổ chức hàng năm tại khu vực phía Nam, phía Bắc, các Hội thảo, Hội nghị của Mạng kiểm định chất lượng công trình xây dựng Việt Nam (VN-BAC) có nộidung xoay quanh việc thực hiện các quy định quản lý nhà nước trong lĩnh vực kiểm định chất lượng xây dựng và những kiến nghị nâng cao công tác kiểm định chất lượng xây dựng công trình; phát triển hoạt động của mạng kiểm định và nối kết các thành viên của mạng. Ra đời từ năm 2003, VN-BAC kết nối các đơn vị kiểm định và thí nghiệm, đồng thời định hướng hoạt động hiệu quả cho các đơn vị, góp phần bảo đảm chất lượng công trình xây dựng trong cả nước. Đầu năm 2013, VN-BAC cũng tổ chức một Hội nghị thường niên tại Đà Nẵng. Và Hội nghị Mạng kiểm định phía Bắc được tổ chức mới đây là một trong những hoạt động trọng điểm của Mạng trong năm 2013.